Land van Cuijk en Boekel: meest succesvolle regio voor afvalproject

De BeestenBende is een project waarbij kinderen zich regelrechte helden voelen van al die dieren die helpen beschermen tegen zwerfafval. Die insteek, in combinatie met het speelse karakter van het project, zorgt in de samenwerkende gemeenten Land van Cuijk en Boekel voor schone straten en een groeiend aantal milieubewuste, actieve kinderen. Deze regio geldt intussen zelfs als meest succesvolle van het landelijke afvalproject. In het huis van de Cuijkse wethouder David Sölez volgen de boéés en de mà¨à¨hs elkaar in rap tempo op. Want hoewel de woordenschat van zijn jongste kind (1 jaar oud) beperkt is, imiteert het continu koeien en schapen. Ook op tv zijn kinderprogramma's met dieren enorm populair. Bij de jonge kleinkinderen van zijn Boekelse collega Marius Tielemans gaat het al net zo. 'Je ziet dat ze volop met dieren en dierengeluiden bezig zijn. Op hele jonge leeftijd voelen ze al een band met dieren, waardoor ze zich goed kunnen voorstellen dat het slecht is dat er rommel ligt als bijvoorbeeld een hond in het bos loopt en terugkomt met een stuk plastic.' Die voorliefde voor vrolijke viervoeters, gevederde vrienden en onderwaterdieren beperkt zich niet tot (klein-)kinderen uit wethoudersgezinnen. Het verklaart mede het succes van De BeestenBende, dat in de samenwerkende gemeenten alle gestelde zwerfafval-doelen overstijgt (zie kader). Afval opruimen is misschien niet het eerste waar kinderen aan denken, op een vrije middag. Maar De BeestenBende maakt van kinderen heuse helden die 'dieren redden van gevaarlijk afval'.
Die insteek is onder meer gebaseerd op gedragspsychologische inzichten. De kinderen maken daarbij het hele jaar door dierenavonturen mee, met de bijbehorende uitdagingen en opdrachten. Het succes is tweeledig, denkt de Boekelse wethouder Tielemans. 'Allereest is het gewoon leuk voor kinderen om met een groep vriendjes en vriendinnetjes bezig te zijn. Aan de andere kant zorgt het voor meer bewustzijn: wat gebeurt er met afval, wat zijn de gevolgen voor alles wat hier leeft en wat kan ik er zélf aan doen?' Grotere motivatie Een mooi voorbeeld is volgens Tielemans de Landelijke Opschoondag, afgelopen november in
Venhorst, waar hij zelf ook meehielp. Daar was een grote groep mensen aanwezig, inclusief flink wat kinderen. 'Wat je ziet, is dat als ze in aanraking komen met De BeestenBende, de motivatie groter is. En het mooie is dat daardoor ook de ouders deelnemen aan zo'n dag. Indirect worden die ook gestimuleerd.' Collega Sölez vult aan: 'We hebben de gegronde verwachting dat ze het meenemen naar hun volwassenheid en daarmee ook een voorbeeld worden voor anderen. Zo heeft de BeestenBende op de korte en lange termijn effect.' Cuijk geldt als pionier, met de inzet van De BeestenBende. In 2006 was zij een van de eerste gemeenten die het initiatief omarmden en het project loopt intussen nergens al zo lang als hier. Sölez, sinds mei 2020 wethouder, was bij twee samenwerkingsverlengingen betrokken en legt uit dat het uiteindelijk simpelweg een kosten en batenanalyse is, die steeds in het voordeel van De BeestenBende uitvalt. 'De resultaten zijn uitstekend. Het is een succes dat de vooraf gestelde doelen overstijgt als je kijkt naar het aantal jonge deelnemers, de onderzoeksresultaten en ook de persoonlijke verhalen die we horen.' Vruchtbare regionale samenwerking In het kader van hun samenwerkingsverband op het gebied van afvalinzameling kozen
de gemeente Boekel en de gemeenten Boxmeer, Grave, Sint Anthonis, Mill en Sint Hubert (tegenwoordig 'Land van Cuijk') al eind 2018 voor de gezamenlijke inzet van De BeestenBende. Door hun samenwerking hoopten ze een degelijke vuist te maken in de aanpak van zwerfafval - nu en voor de lange termijn. Meer dan 1000 kinderen en ouders doen inmiddels mee, wat deze regio meteen tot de meest succesvolle BeestenBende-regio van ons land maakt. Volgens Sölez komt het hoge aantal deelnemers (en deelnemende scholen) door de mond-tot-mondreclame. Dat is ook de ervaring van Tielemans, die van de ruim 100 Boekelse deelnemers (zowel ouders als kinderen) enthousiaste verhalen hoort. Tielemans legt uit hoe het juist bij projecten als De BeestenBende fijn is om zo op regionaal niveau samen te werken. 'Mensen in Boekel willen graag hun zelfstandigheid behouden. Tegelijkertijd is de aansluiting bij de gemeenschappelijke regeling voor het afval voor Boekel altijd heel goed geweest. Als kleine gemeente kun je niet alles zelf doen. Daarnaast geldt bij het ophalen van afval en het binnenhalen van projecten dat grootschaligheid altijd goedkoper is. Juist onze regionale samenwerking maakte het mogelijk om de samenwerking met De BeestenBende aan te gaan.' Kader: De BeestenBende legt lat hoog Bij het aangaan van de samenwerking hadden de samenwerkende gemeenten Land van Cuijk en Boekel als doel dat zij in hun regio tussen de 500 en 700 BeestenBenders zouden werven. Het werden er meer dan 1000 (!). Die deelnemers zijn gemiddeld meer dan twee jaar lid en geven 'hun' BeestenBende als gemiddeld rapportcijfer een 9, blijkt uit meerdere enquàªtes. Het jaarlijkse bezoek aan Burgers' Zoo, in het kader van de Grote BeestenBende Maand, betekent daarbij een extra bevestiging én motivatie: 'Nu heb ik nog meer zin om door te gaan met opruimen!' 80 procent van de deelnemers loopt minstens één keer per maand of zelfs vaker een opruimrondje. Uit onderzoek blijkt verder dat bij jonge BeestenBenders nadrukkelijk het besef groeit van (de gevolgen van) zwerfafval. Bijna 85 procent van de deelnemertjes geeft aan dankzij De BeestenBende ontdekt te hebben wat je zelf kunt doen om dieren en natuur in je eigen buurt te beschermen. 'De BeestenBende laat je zien dat je er zelf écht iets aan kunt doen', zo legt een van de deelnemers uit.

Terug naar nieuwsoverzicht