Waar mag je nog bouwen? Water en bodem bepalen steeds vaker de regels
LAND VAN CUIJK – In de komende jaren gaan er in Land van Cuijk dingen veranderen op het gebied van water en bodem. De provincie Noord-Brabant heeft nieuwe regels opgesteld waardoor de natuurlijke eigenschappen van de grond en het watersysteem voortaan bepalen waar gebouwd, verbouwd of verbouwd mag worden. Dit heeft gevolgen voor boeren, natuurbeheer en woningbouw in de gemeente. Ook inwoners gaan hier de effecten van merken, bijvoorbeeld door waterbergingen in het landschap of strengere eisen voor nieuwbouwwijken.
De provincie heeft deze regels vastgelegd in het Regionaal Water en Bodem Programma (RWP) 2022-2027. Dit beleid moet ervoor zorgen dat Land van Cuijk beter is voorbereid op wateroverlast, droogte en andere gevolgen van klimaatverandering. Door meer rekening te houden met de bodem en het waterpeil wil de provincie voorkomen dat gebieden onder water lopen, landbouwgrond onbruikbaar wordt of huizen verzakken.
Natuur en water in balans
Water is altijd al een bepalende factor geweest in Land van Cuijk. De Maas stroomt langs de gemeentegrenzen en ook de kleinere beken, zoals de Raam, spelen een belangrijke rol in de afwatering. Omdat extreme regenval steeds vaker voorkomt, wordt er gewerkt aan een beter systeem om water op te vangen en vast te houden.
In het Gebiedsplan Raam werkt Waterschap Aa en Maas samen met de gemeente om overstromingen te voorkomen en de natuur sterker te maken. Er komen bredere oevers en nieuwe natuurgebieden die overtollig water kunnen opvangen. Dit moet ervoor zorgen dat dorpen en landbouwgrond beter beschermd blijven tegen wateroverlast.
"De afgelopen jaren hebben we vaker te maken gehad met extreem weer. We moeten onze omgeving daarop aanpassen, anders blijven we achter de feiten aanlopen," zegt een woordvoerder van Waterschap Aa en Maas. "Door meer ruimte te geven aan water, kunnen we problemen voorkomen voordat ze ontstaan."
Wat betekent dit voor boeren?
Voor agrariërs in Land van Cuijk gaan de regels betekenen dat ze op een andere manier met hun land moeten omgaan. De provincie wil dat boeren duurzamer gaan werken, zodat de bodem beter water vasthoudt en de waterkwaliteit niet verslechtert door meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Dat kan betekenen dat gewassen moeten worden afgewisseld of dat er minder water uit sloten en beken mag worden gehaald voor beregening.
Volgens de Brabantse Milieufederatie is dit een noodzakelijke stap. "We moeten ons aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Dat vraagt om een andere manier van werken, maar dat is op de lange termijn beter voor de landbouw zelf," zegt een woordvoerder. Tegelijkertijd benadrukken boerenorganisaties dat de aanpassingen tijd en geld kosten en dat er steun nodig is vanuit de overheid.
Bouwen met beperkingen
Ook woningbouw en bedrijventerreinen krijgen te maken met de nieuwe regels. Er mogen geen nieuwe woonwijken komen in gebieden waar wateroverlast of bodemdaling een risico vormen. Dat betekent dat sommige plannen moeten worden aangepast of verplaatst.
De gemeente Land van Cuijk zoekt naar manieren om toch te kunnen bouwen. Een woordvoerder van de gemeente legt uit: "We kijken hoe we nieuwe woningen kunnen realiseren op plekken waar dat wél kan. Dat betekent bijvoorbeeld dat we meer gaan bouwen op hogere gronden of dat we gebruik maken van bouwtechnieken die beter tegen water kunnen."
Wat gaat er de komende jaren gebeuren?
De gemeente werkt aan een nieuw Water- en Rioleringsprogramma (2024-2026) waarin wordt vastgelegd hoe Land van Cuijk zich aanpast aan de veranderende omstandigheden. Dit programma moet ervoor zorgen dat inwoners zo min mogelijk last krijgen van de nieuwe regels en dat problemen met wateroverlast en droogte worden aangepakt voordat ze groter worden.
Hoewel het nog even kan duren voordat alle veranderingen zichtbaar zijn, is één ding duidelijk: het landschap in Land van Cuijk zal de komende jaren veranderen. Hoe dat precies gebeurt, hangt af van de samenwerking tussen de provincie, de gemeente, boeren en inwoners zelf.
